Gỗ gõ đỏ là gì? một trong 4 loại gỗ quý có giá trị vào về thẩm mỹ và kinh tế. Các sản phẩm nội thất làm từ gỗ gỏ đỏ có giá rất cao. Tuy vậy vẫn có nhiều người lựa chọn. Vậy gỗ gõ đỏ là gì mà được yêu thích đến vậy? Bài viết sẽ giúp bạn giải đáp được câu hỏi này.
I. GỖ GÕ ĐỎ LÀ GÌ?
Trước khi đi tìm hiểu đặc điểm của gỗ gõ đỏ, hãy cùng chân bàn Poka tìm hiểu về cây gỗ gõ đỏ. Các thông tin này sẽ giúp bạn hiểu thêm vì sao loại cây này có giá trị kinh tế cao và nằm trong nhóm các loại gỗ quý hiếm của Việt Nam.
1. Một số thông tin khoa học về cây gõ đỏ
- Tên gọi phổ biến: gõ đỏ, hổ bì, cà te
- Tên tiếng Anh: Doussie
- Tên khoa học: Afzelia xylocarpa
- Thuộc nhóm họ đậu – Fabaceae, bộ đậu – Fabales
- Thuộc nhóm I – nhóm các loại gỗ quý hiếm, có vân gỗ đẹp và giá trị kinh tế cao
- Nơi phân bố: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc, Nam Phi.
Ở Việt Nam, gỗ gõ đỏ phân bố từ Bắc đến Nam, trong đó xuất hiện nhiều ở các tỉnh Thừa Thiên Huế, Kon Tum, Gia Lai, Dak Lak, Lâm Đồng, Tây Ninh, Bình Phước, Ninh Thuận, Đồng Nai.
2. Đặc điểm nhận dạng cây gỗ gõ đỏ
Để phân biệt cây gõ đỏ với các cây khác trong tự nhiên, bạn hãy chú ý tới các đặc điểm sau:
-
Kích thước cây gõ đỏ
Cây gõ đỏ là loại cây thân gỗ lâu năm. Cây có chiều cao từ 25m – 40m. Các loại cây gõ đỏ lâu năm trong tự nhiên thường có chiều cao là 40m. Đường kính của thân cây thường dao động trong khoảng từ 0.8m – 1m. Ví dụ như cây gõ đỏ cổ thụ ở rừng Quốc gia Cát Tiên có độ rộng bằng khoảng 5 sải tay của người trưởng thành.
Cây gõ đỏ hơn 7 thế kỷ ở rừng Quốc gia Cát Tiên
-
Đặc điểm của cây
Thân cây gõ đỏ có vỏ màu trắng hoặc xám. Thân và cành non thường nhẵn. Nhưng khi cây trưởng thành thì thân cây có vỏ sần sùi kèm một số lỗ màu nâu. Cây gõ đỏ phần cành thấp, tán rộng. Do đó mà ngày nay người ta trồng nhiều cây gõ đỏ ở đường phố, các công viên để tạo ra các bóng râm mát.
Với đặc điểm phân tầng thấp các tán lá rộng nên cây gỗ gõ đỏ được sử dụng làm cây bóng mát và trồng nhiều trong các công trình công cộng.
Lá cây gõ đỏ có hình trái xoan, đầu lá thuôn trong. Chiều dài của lá là khoảng từ 5cm – 6 cm. Đặc điểm của lá gõ đỏ là có màu xanh. Hai mặt lá nhẵn bóng. Lá thuộc loại kép lông chim chẵn một lần. Nghĩa là cứ một nhánh là lại mang từ 3 – 5 lá chét. Cây gõ đỏ thường rụng lá vào mùa đông từ tháng 12 – đến khoảng tháng 2 năm sau. Từ tháng 3 – 4 cây bắt đầu ra lá non.
Lá và hoa của cây gõ đỏ
Hoa của cây gõ đỏ khá đặc biệt. Những bông hoa mọc thành từng chùm giống như hoa phượng. Chùm hoa có hình chùy ở đỉnh. Các cánh hoa có màu xanh, màu vàng nhạt, một cánh trong đó sẽ có màu hồng. Hoa thường ra cùng với lá non vào khoảng tháng 3, tháng 4 dương lịch. Hoa gõ đỏ là hoa lưỡng tính.
Cây sẽ ra hoa đậu quả và thu hoạch vào khoảng tháng 10 hoặc tháng 11 hàng năm. Quả gõ đỏ có chiều dài khoảng 15cm – 20 cm. Khi còn non quả có màu xanh nhạt. Khi đã già thì có màu nâu thẫm, đen. Ở cuống quả có màu cam, áo hạt cứng. Cây có khả năng tái sinh từ hạt rất tốt. Vì là một loại cây gỗ có chất lượng tốt, giá trị kinh tế cao, nên ngày nay người ta đã ươm trồng các cây gõ đỏ non để trồng ở khắp nơi.
Các cây gõ đỏ non được ươm trồng nhiều để phần nào giảm tình trạng khai thác các cây gõ đỏ quý hiếm trong rừng tự nhiên.
3. Đặc điểm sinh học của cây gỗ gõ đỏ
Cây gõ đỏ là gì? Đây là loại cây sinh trưởng chậm, do đó mà gỗ gõ đỏ rất chắc, nặng có nhiều vân gỗ đẹp. Đặc điểm sinh học của gỗ gõ đỏ phù hợp với đất có thành phần cơ giới mức trung bình, ở nơi có tầng đất bằng hoặc thấp hoặc ở các sườn thoát nước. Độ cao thông thường dao động trong khoảng 300m – 700m so với mực nước biển. Có trường hợp cây có thể sống được ở nơi có độ cao 1000m so với mực nước biển.
Cây gỗ gõ đỏ ưa sống ở các khu rừng nhiệt đới ẩm, rừng thường xanh. Đây là một loại cây ưa sáng, phát triển tốt nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. Đó là lý do mà cây gỗ gõ đỏ phân bố nhiều ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia, phía Nam của Trung Quốc và ở một số nước châu Phi như Nam Phi.
Cây gõ đỏ lâu năm sinh trưởng trong rừng tự nhiên
II. ĐẶC ĐIỂM CỦA GỖ GÕ ĐỎ
Hiểu được các đặc điểm của gỗ gõ đỏ sẽ giúp bạn lựa chọn được các sản phẩm làm từ loại gỗ quý này. Tránh tình trạng bị lừa do nhầm lẫn với một số loại gỗ khác.
1. Đặc điểm của cây gõ đỏ
Gỗ gõ đỏ nổi tiếng là một loại gỗ quý nằm cùng nhóm với bộ tứ thiết là Lim – Sến – Trắc – Gụ. Đây là nhóm gỗ được vua chúa, quý tộc ngày xưa yêu thích sử dụng cho các đồ dùng nội thất trong gia đình. Gỗ gõ đỏ có các đường vân tự nhiên đẹp với các vân đen như vết vằn của hổ. Có thể đây là nguồn gốc của cái tên hổ bì. Sử dụng gỗ gõ đỏ là một cách thể hiện quyền lực và giàu sang của giới quý tộc xưa.
Sự yêu thích gỗ gõ đỏ không phải chỉ nằm các vân gỗ mà còn nằm ở màu sắc, độ bền và mùi hương.
-
Màu sắc gỗ gõ đỏ:
Gỗ gõ đỏ có màu đỏ nhạt hoặc đỏ đậm. Các nu gỗ trên thân cây tạo ra các vân xoáy đẹp mắt.
Tấm gỗ gõ đỏ với màu đỏ nhạt với các đường vân đen và xoáy đẹp mắt.
-
Độ bền:
Bởi sinh trưởng chậm nên gỗ của cây gõ đỏ rất cứng, không bị mối mọt, ngấm nước. Hay bị cong vênh do yếu tố thời tiết.
-
Mùi hương:
Cây gõ đỏ có mùi thơm tự nhiên rất dễ chịu. Vì vậy mà các sản phẩm nội thất làm từ loại gỗ này được ưa chuộng vì mang tới cảm giác thư giãn cho người sử dụng.
2. Phân loại gỗ gõ đỏ
Hiện nay gỗ gõ được phân thành hai loại chính là: gỗ gõ đỏ Lào và gỗ gõ đỏ Nam Phi. Cách phân loại dựa vào mức độ sử dụng gỗ. Đây là hai loại gỗ được sử dụng nhiều để làm đồ gỗ nội thất, đồ thủ công mỹ nghệ. Dưới đây là một số đặc điểm để nhận biết hai loại gỗ gõ đỏ này.
– Đặc điểm gõ đỏ Lào
Gỗ gõ đỏ Lào có màu đậm thẫm. Gỗ khá đều màu. Các thớ gỗ dày, đặc nên rất cứng. Khi cầm lên tay cảm giác khá nặng. Tuổi thọ của các cây gỗ Lào thường từ mấy chục năm đến mấy trăm năm nên phần lõi gỗ rất bền và chắc chắn. Do đó mà giá trị của gỗ gõ Lào rất cao.
Gỗ gõ đỏ Lào với những đường vân tự nhiên đẹp và rõ nét
– Đặc điểm gỗ gõ đỏ Nam Phi
So sánh với gỗ gõ đỏ Lào thì gỗ gõ Nam Phi có giá trị thấp hơn. Do gỗ Nam Phi có khối lượng nhẹ hơn, màu sắc nhạt hơn, thớ gỗ mỏng, đường vân không rõ nét. Tuy không bằng gỗ gõ Lào, nhưng loại gỗ này vẫn có độ cứng và bền hơn nhiều loại gỗ trên thị trường. Đó là lý do mà người ta yêu thích gỗ gõ đỏ Nam Phi sau gỗ Lào.
Gỗ gõ đỏ Nam Phi với những đường vân mờ và màu sắc nhạt hơn gỗ gõ Lào.
Một lý do nữa khiến gỗ gỏ đỏ Lào có giá trị cao hơn gỗ gõ Nam Phi là do nguồn gốc. Người ta thường khai khác gỗ gỏ đỏ trong các khu rừng tự nhiên ở Lào. Còn gỗ gõ đỏ Nam Phi là gỗ được con người trồng để khai thác lấy gỗ. Do đó mà thời gian sinh trưởng ngắn hơn chỉ có mấy chục năm. Trong khi gỗ gõ Lào có thể lên tới trăm năm.
3. Ưu nhược điểm của gỗ gõ đỏ
Ưu điểm:
-
Gỗ gõ gõ đỏ có độ bền cao và chắc chắn
-
Gỗ không bị mối mọt, không bị thấm nước nên không lo bị ẩm mốc
-
Có khả năng chịu lực tốt, chịu được va đập mạnh, không bị cong vênh
-
Gỗ có mùi thơm mang lại cảm giác thoải mái, thư giãn cho người sử dụng
-
Các đường vân gỗ tự nhiên đẹp, không bị phai theo thời gian do tác động của thời tiết
Nhược điểm
-
Vì có gỗ có độ cứng tốt và nặng nên quá trình mất nhiều thời gian và công sức. Công với nguồn gốc và đặc điểm của gỗ mà các sản phẩm làm từ gỗ gõ đỏ có giá trị cao. Cao hơn các loại gỗ tự nhiên và gỗ công nghiệp khác trên thị trường
4. Cách nhận biết gỗ gõ đỏ
Vì đây là một loại gỗ quý, có giá trị kinh tế cao, nên các sản phẩm nội thất làm từ gỗ gõ đỏ có giá thành đắt đỏ. Khi chọn mua bạn nên biết cách nhận biết gỗ gõ đỏ. Cách nhận biết như sau:
Để nhận biết gỗ gõ đỏ, bạn hãy xem các đường vân. Nếu các đường vân lớn, giác gỗ màu vàng và đen nằm rải rác, phần bố không đều, thì đó là gỗ gõ đỏ thật. Theo quan niệm về phong thủy thì màu vàng và đen của các thớ gỗ này rất tốt. Vì nó tượng trưng cho sự hòa hợp âm dương. Bạn có thể cầm gỗ lên tay. Nếu càm thấy nặng tay thì đó chính là gỗ gõ đỏ.
